បណ្ណសារប្លក
ការកត់សម្គាល់ ៖ សត្វស្លាបនៅកម្ពុជាកំពុងមានការកើនឡើងវិញ
ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ៖ ហ្វូងសត្វកុកកំពុងសំកុកចាំចាប់ចំណីនៅលើវាលស្រែ ក្បែរជើងព្រៃស្មាច់។
ខ្ញុំមានដើមកំណើត និងធំដឹងក្ដីនៅឯជនបទស្រុកស្រែ នៃខេត្តតាកែវ។
ខ្ញុំនៅចាំបានថា កាលពីទសវត្សឆ្នាំ ៨០ គឺនៅពេលខ្ញុំស្ថិតក្នុងកុមារភាពនៅឡើយ ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា មានសត្វស្លាបជាច្រើនប្រភេទ ដូចជា លលក សារិកា គ្រលេងគ្រលោង ចាប ព្រាប ក្រួច កុក។ល។ មាននៅពាសពេញវាលស្រែ និងដើមឈើ។ ក្រោយមក គឺនៅទសវត្សឆ្នាំ ៩០ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០០ ប្លាយ សត្វស្លាបប្រភេទទាំងនេះកាន់តែវិនាសហិនហោចទៅៗ។
ប៉ុន្តែនៅរយៈពេលបួនប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នៅពេលដែលខ្ញុំទៅលេងស្រុកម្ដងៗ ខ្ញុំសង្កេតឃើញសត្វស្លាបទាំងនេះមានការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសនៅរដូវវស្សា។ នៅពេលសន្ទូងបែកគុម្ព បើយើងសម្លឹងទៅវាសស្រែដ៏ធំល្វឹងល្វើយ យើងនឹងឃើញសត្វកុកជាហ្វូងតូចៗ កំពុងសំកុកចាំចាប់ចំណី និងហើរឆ្វែលឆ្វាត់។ ចំណែកឯសារិកា និងគ្រលេងគ្រលោង ក៏មានច្រើនគួរសមដែរ។ លលកដែលសឹងតែផុតពូជ កំពុងហើរទាំងគូៗ ពីដើមឈើមួយទៅដើមឈើមួយ យំឆ្លងឆ្លើយគ្នា។ នៅតំបន់មួយចំនួនទៀត ដូចជាខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកោះកុង (ស្រុកស្រែអំបិល) ដែលខ្ញុំបានទៅដល់ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ។ ទាំងនេះបញ្ជាក់ថា ចំនួនសត្វស្លាបកំពុងតែកកើត និងកើនឡើងវិញហើយ។
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យចំនួនសត្វស្លាបកើនឡើងវិញ ?
១. កត្តាមនុស្ស និងកត្តាជីវភាព ៖ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមជនបទមានការដល់ដឹងបានច្រើនជាងមុន ចេះស្រឡាញ់បរិស្ថាន និងធម្មជាតិ គួបផ្សំនឹងកម្រិតជីវភាពកាន់តែមានភាពធូរធាជាងមុន ពេលនោះពួកគាត់នឹងបោះបង់បន្តិចម្ដងៗពីការប្រមាញ់សត្វស្លាបដើម្បីយកមកបរិភោគ ឬក៏ធ្វើអាជីវកម្ម។ ម៉្យាងទៀត នៅពេលដែលមនុស្សភាគច្រើនមានការងារធ្វើ ឬក៏រវល់នឹងការងារ មនុស្សមិនមានពេលវេលាទៅប្រមាញ់សត្វស្លាបតូចតាចដូច្នេះនោះទេ។
២. កត្តាច្បាប់ និងការអប់រំ ៖ ដោយសារមានច្បាប់ហាមប្រាមការធ្វើអាជីវកម្មប្រភេទសត្វស្លាប និងសត្វព្រៃកម្រមួយចំនួន និងការអប់រំតាមសារព័ត៌មាន ដូចជា ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ ព្រឹត្តិបត្រ កាសែត ទស្សនាវដ្ដី ខិតប័ណ្ណ បានជម្រុញប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹង និងកែប្រែទម្លាប់បំផ្លាញសត្វស្លាប និងសត្វព្រៃ។
៣. កត្តាសាសនា ៖ ព្រះពុទ្ធសាសនា តែងតែអប់រំ និងទូន្មានប្រជាពលរដ្ឋពុទ្ធសាសនិកអំពីអំពើបុណ្យនិងបាប ល្អនឹងអាក្រក់ ឲ្យចេះស្រឡាញ់ធម្មជាតិ និងជីវិត ទាំងជីវិតមនុស្ស និងសត្វ។ ការអប់រំបែបនេះជារឿយៗទៅ មនុស្សក៏ចេះតែចងចាំ និងកែប្រែបន្តិចម្ដងៗទៅតាមឱកាស និងពេលវេលា។
ទាំងនេះគ្រាន់តែជាការគិត និងយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ។ បើសិនជាលោកអ្នកអាន មានគំនិតអ្វីប្លែកពីនេះ ឬមានការយល់ឃើញបន្ថែមទៀត សូមបញ្ចេញមតិយោបល់ដោយក្ដីរីករាយ។
នី កែវប៉ុញ្ញា 